1918 ไข้หวัดสเปน ตาย 50 ล้านคน ไม่ใส่หน้ากากโดนยิง !
ไข้หวัดใหญ่ 1918 ที่ถูกเรียกว่า ไข้หวัดใหญ่สเปน ทั้งที่มันไม่ได้ระบาดจากสเปน การระบาดของไข้หวัด 1918 เกิดจากไวรัส H1N1 ติดเชื้อผ่านทางเดินหายใจได้ ทำให้มีคนตายมากสุดในโลก ประมาณ 50 ล้านคน
การระบาดเกิดในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 (ค.ศ.1918) ไม่สามารถระบุเเหล่งที่มาได้ บ้างอ้างมาจากจีน และมาระบาดในยุโรป คาดว่าติดจากทหารที่ไปรบในสงคราม เเล้วระบาดต่อในค่ายทหาร โรงพยาบาลสนามฝั่งตัวเอง พอกลับจากสงครามก็กลับไประบาดที่ครอบครัว กระจายเป็นวงกว้าง เกิดการระบาดถึง 4 ระลอกด้วยกัน ทั้ง อังกฤษ สหรัฐ ยุโรป อินเดีย แอฟริกา เเละ เอเชีย
ส่วนหนึ่งที่เสียชีวิตเยอะ เพราะหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 อยู่ในภาวะขาดแคลนอาหาร
ผู้เสียชีวิตมักเป็นคนหนุ่มสาวอายุ 20-40 ปี เเละ เด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี ต่างจาก covid-19 ที่คนเสียชีวิตส่วนมากเป็นคนเเก่ เพราะ H1N1 ทำให้เกิดปฎิกิริยา Cytokine Storm หรือ เป็นภาวะที่ภูมิคุ้มกันทำงานผิดพลาดเเละตอบสนองการอักเสบมากกว่าที่ควร จากการหลั่ง cytokine ที่มากเกิน เเน่นอนว่าระบบภูมิคุ้มกันของหนุ่มทสาวทำงาานได้ดีกว่าคนเเก่ เลยเสียชีวิตเยอะกว่า
เนื่องจากไม่มีวัคซีนเเละยารักษาโรค (เรามียาปฏิชีวนะตัวเเรก ปี 1928) เลยมีมาตรการลดการแพร่ระบาดแบบ NPIs เช่น social distance ล้างมือ ใส่ mask ปิดเมือง ปิดสถานที่ชุมนุม
จากงานวิจัยของ RILEY D. CHAMPINE, NG STAFF. SOURCE: Markel H, Lipman HB, Navarro JA, et al. Nonpharmaceutical Interventions Implemented by US Cities During the 1918-1919 Influenza Pandemic. JAMA. พบว่ารัฐที่ออกมาตราการกักตัว ปิดเมือง หรือ social distance ที่รวดเร็ว เข้มงวด เเละยาวนาน จะมีตัวเลขผู้เสียชีวิตน้อยกว่ารัฐที่ออกมาตรการช้า
ส่วนรัฐที่คลายมาตรการ social distance เร็วเกินไป เช่น San Francisco ก็เจอกับการระบาด ระลอก 2 ส่วนรัฐ St. Louis ที่มีอัตราการตายต่ำจากการบังคับที่เข้มงวด ก็มีอัตราการตายที่สูงขึ้นหลังจากผ่อนคลาย จนต้องกลับมาบังคับใช้มาตราการ lockdown อย่างเข้มงวด
เเล้วเมื่อก่อนไม่มีการประท้วงให้เปิดร้านค้าหรอ? มีครับ มีไม่ใส่หน้ากากด้วย เเต่รัฐบาลสหรัฐบังคับใช้กฏอย่างเข้มงวดถึงขั้นมีคำกล่าวว่า “the man or woman or child who will not wear a mask now is a dangerous slacker” โทษจากการไม่สวมหน้ากากก็มีตั้งเเต่ ปรับ จำคุก หรือปริ๊นท์ชื่อพร้อมรูปแปะประจาน
มีคนต่อต้าน มีการประท้วงเล็กๆบ้าง ที่หนักสุดก็คงเป็นเหตุการณ์ที่เจ้าหน้าที่ยิงผู้ปฏิเสธการสวมหน้ากากใน SanFrancisco เเต่ทางผู้ว่าการรัฐ เหล่าสภาผู้เเทนฯ ผู้พิพากษา เเละนาวิกโยธิน ไปดูการเเข่งมวยที่ Fred Fluton ขึ้นชกอย่างสบายใจ โดยไม่มีใครสวมหน้ากากเลย ทำให้ถูกปรับไปคนละ 5 ดอลลาร์ ส่วนผู้ว่าการรัฐ Rolph ถูกปรับไป 50 เหรียญ
การประท้วงไม่ใส่หน้ากาก ไม่ยอมทำตามมาตรการในสหรัฐ มีตั้งเเต่สมัยก่อนเเล้ว จนถึงตอนนี้ ชาวอเมริกาก็ยังคงไม่ใส่หน้ากาก แถมมีประธานาธิปดีสนับสนุนให้ใช้ชีวิตปกติในช่วงที่มีโควิดระบาด ส่งผลให้สหรัฐกลายเป็นประเทศที่มียอดผู้เสียชีวิตสูงสุดในโลก
BottomLiners
อ้างอิง
Public health interventions and epidemic intensity during the 1918 influenza pandemic, Richard J. Hatchett, Carter E. Mecher, Marc Lipsitch
American Pandemic: The Lost Worlds of the 1918 Influenza Epidemic.
influenzaarchive.org